Μπορεί η μητέρα μου να διεκδικήσει τη σύνταξη του πατέρα μου, μετά τον χωρισμό τους;

Καλησπέρα σας…

Ο πατέρας μου πέθανε το 2015…
Η τότε δεύτερη σύζυγος του δεν με ειδοποίησε, τυχαία έμαθα ότι πέθανε, πριν έναν μήνα, από μακρινό συγγενή …

Εγώ θα κινηθώ νομικά για την νόμιμη μοίρα, διότι ξέρω ότι υπήρχε περιουσία και διαθήκη….
Η μητέρα μου, πρώην σύζυγος του για 22 χρόνια, μπορεί 8 χρόνια μετά, να διεκδικήσει ποσοστό από την σύνταξη του και πού πρέπει να απευθυνθεί? Σε συμβολαιογράφο, δικηγόρο, λογιστή???

Χωρίς να κουράσω, επαναλαμβάνω ότι ΚΑΝΕΝΑΣ δεν με ενημέρωσε γραπτώς ή τηλεφωνικώς για τον θάνατο του, την κηδεία του, που ειναι ο τάφος, ίσως με σκοπό να περάσει ο χρόνος και να μην μπορούμε να διεκδικησουμε εγώ και η μητέρα μου αυτά που σας προανέφερα…

Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων…

Απαντάει η δικηγόρος κυρία Κωνσταντίνα Αθανασίου

Όπως ορίζεται στον Αστικό Κώδικα, ο κληρονόμος έχει δικαίωμα να απαιτήσει από εκείνον, που κατακρατεί ως κληρονόμος αντικείμενα της κληρονομίας (νομέα της κληρονομίας) την αναγνώριση του κληρονομικού δικαιώματος και την απόδοση της κληρονομίας ή κάποιου αντικειμένου από αυτήν (άρθρο 1871 του ΑΚ).

Μάλιστα, ο νόμος συμπεριλαμβάνει στα αντικείμενα της κληρονομίας και εκείνα, που ο κληρονομούμενος (αποθανών) είχε δικαίωμα να κατέχει και να νέμεται κατά το χρόνο, που απεβίωσε. Επίσης, συμπεριλαμβάνονται στα αντικείμενα της κληρονομιάς και αυτά, που ο νομέας της κληρονομιάς, δηλαδή αυτός, που έχει αυτή τη στιγμή στα χέρια του την κληρονομιά, απέκτησε, χρησιμοποιώντας τα μέσα της κληρονομιάς αυτής, οπότε υπάρχει δυνατότητα ακύρωσης αυτής της δικαιοπραξίας (πχ της πώλησης αντικειμένων σε τρίτο πρόσωπο ή της αντίστοιχης δωρεάς).

Επιπλέον, υπάρχει πρόβλεψη στον Αστικό Κώδικα περί του δικαιώματος επιστροφής των ωφελημάτων στον πραγματικό κληρονόμο, όπως και περί αυξημένης ευθύνης αυτού, που γνώριζε ότι δεν είναι πραγματικός κληρονόμος, αν τα αντικείμενα της κληρονομίας χάθηκαν ή χειροτέρευσε η κατάστασή τους.

Όλα αυτά τα δικαιώματα του νόμιμου μεριδούχου μπορούν να διεκδικηθούν με την αγωγή περί κλήρου. Δηλαδή θα πρέπει να εγερθεί αγωγή ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου με αίτημα την αναγνώριση του κληρονομικού δικαιώματος και την απόδοση του μέρους της κληρονομιάς, που του αντιστοιχεί. Η αγωγή αυτή θεωρητικά μπορεί να εγερθεί και αρκετά χρόνια μετά το θάνατο του κληρονομουμένου.

Συνεπώς έχετε θεωρητικά τη δυνατότητα ακόμη και σήμερα να ζητήσετε τα ανωτέρω υπό τις προϋποθέσεις, που τάσσει η νομοθεσία και με βάση την κατάσταση και την αξία της κληρονομιάς κατά το χρόνο θανάτου του κληρονομουμένου. Θα πρέπει συνεπώς να απευθυνθείτε σε δικηγόρο, που θα σας συμβουλεύσει κατάλληλα και θα αναλάβει ενδεχομένως την άσκηση της αγωγής.

Ως προς το β΄ ερώτημά σας πρέπει να ληφθούν υπόψιν τα ακόλουθα.

Για να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό διαζευγμένος σύζυγος, θα πρέπει να πληροί αθροιστικά και τις ακόλουθες προϋποθέσεις ( κατά το άρθρο 12 του Ν. 4387/2016) :

α) ο πρώην σύζυγος, κατά τη στιγμή του θανάτου του, να κατέβαλλε σ’ αυτόν ή να υποχρεούτο να του καταβάλλει διατροφή, που είχε καθοριστεί είτε με δικαστική απόφαση είτε με μεταξύ τους σύμβαση,

β) να είχε συμπληρώσει δέκα (10) έτη έγγαμου βίου, μέχρι τη λύση του γάμου με αμετάκλητη δικαστική απόφαση,

γ) το διαζύγιο να μην οφείλεται σε ισχυρό κλονισμό της έγγαμης συμβίωσης υπαιτιότητας του αιτούντος τη σύνταξη,

δ) το μέσο μηνιαίο ατομικό φορολογητέο εισόδημά του να μην υπερβαίνει το διπλάσιο του ποσού του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων που καταβάλλεται από τον ΟΓΑ, σύμφωνα με το άρθρο 93 του παρόντος,

ε) να μην έχει τελεστεί άλλος γάμος ή σύμφωνο συμβίωσης.

Συνεπώς, εφόσον στην περίπτωσή που μας εκθέτετε έχει τελεστεί άλλος γάμος, (αναφέρετε β σύζυγο) δεν υφίσταται δικαίωμα της μητέρας σας στη σύνταξη του πατέρα σας.

Κωνσταντίνα Αθανασίου
Δικηγόρος