Ζάλη ή ίλıγγος: Που οφείλεται – Με ποιες παθήσεις συνδέεται – Τι να κάνετε – Ασκήσεις για άμεση ανακούφιση

Ίλιγγος: Οι περισσότεροι ασθενείς που καταλήγουν στα επείγοντα κάποιου νοσοκομείου, αναφέρουν πως αντιμετωπίζουν πρόβλημα ζάλης. Το συγκεκριμένο ποσοστό ανέρχεται περίπου στο 40% για τους ασθενείς προχωρημένης ηλικίας. Ιδιαίτερα, όταν οι ασθενείς είναι μεγαλύτεροι των 75 ετών.

Με τον όρο ίλιγγος vertigo εννοούμε την ψευδαίσθηση της κίνησης, ενώ το σώμα παραμένει ακίνητο. Αυτό εκδηλώνεται: με την αίσθηση της περιστροφής του σώματος, της ώθησης, της τάσης για πτώση ή της αιώρησης προς τα πλάγια, εμπρός, πίσω, πάνω ή κάτω.

Ο ασθενής βέβαια σχεδόν πάντα γνωρίζει ότι τα συμπτώματα αυτά είναι ψευδή και τις περισσότερες φορές, παρότι είναι ιδιαίτερα ενοχλητικά δεν είναι επικίνδυνα. Η διάγνωση του ιλίγγου απαιτεί εξειδικευμένο νευροωτολογικό έλεγχο για τον προσδιορισμό των αιτιών του, πριν δοθεί οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή.

Ίλιγγος: Εκδήλωση

Αν και αποτελούν διαφορετικές παθήσεις, ωστόσο σε αρκετές περιπτώσεις ο ίλιγγος εκδηλώνεται ή συνοδεύεται από ζάλη. Αυτό συμβαίνει όταν, για παράδειγμα, ελαττώνεται προοδευτικά ο νυσταγμός, οπότε παύει το αίσθημα κίνησης και ο ασθενής νιώθει ζάλη ή όταν ο ίλιγγος ξεκινήσει από την αρχή με μικρή ένταση, οπότε εκδηλώνεται μόνο με ζάλη. Ανάλογα με την αιτία που τον προκαλεί, ο ίλιγγος συνοδεύεται από αίσθημα ναυτίας εμετό, εφίδρωση, αίσθημα φόβου

Ίλιγγος: Αίτια

– Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης

– Αιθουσαία νευρωνίτιδα

– Νόσος Meniere (σ.σ. Μενιέρ)

– Λαβυρινθίτιδα

– Ιστορικό κακώσεων και ωτοχειρουργικών επεμβάσεων

– Ακουστικό νευρίνωμα

Ίλιγγος: Η σχέση του με την ημικρανία

Χαρακτηρίζεται από επεισόδια ιλίγγου ή συνεχόμενη ζάλη συνοδευόμενα με δυσανεξία στους ήχους ή στο φως. Σε αρκετές περιπτώσεις συνυπάρχει ευαισθησία στις κινήσεις του σώματος. Η ημικρανία συνοδεύεται με αύρα (φωτεινές γραμμές, φωτάκια στο οπτικό πεδίο, θαμπά τμήματα στο οπτικό πεδίο) ή όχι. Συχνά υπάρχει κυμαινόμενη βαρηκοΐα και εμβοές.

Ίλιγγος: Διάγνωση

Σε κάθε περίπτωση ιλίγγου απαιτείται λεπτομερές ιστορικό και κλινική εξέταση. Το ιστορικό μπορεί να αποτελεί και το 50% της διάγνωσης. Η κλινική εξέταση περιλαμβάνει τη στάση και κίνηση του ασθενούς με συγκεκριμένες δοκιμασίες και την πλήρη ωτορινολαρυγγολογική εξέταση. Ο εργαστηριακός έλεγχος περιλαμβάνει τη μελέτη του συστήματος ακοής και ισορροπίας. Πάντοτε εξετάζουμε και την ακοή, γιατί το σύστημα ακοής και ισορροπίας αποτελούν μία ενιαία λειτουργική μονάδα.

Μετράται η ακοή, διερευνάται η ύπαρξη και τα χαρακτηριστικά των βουητών και σε αρκετές περιπτώσεις γίνεται καταγραφή των ακουστικών προκλητών δυναμικών. Από εργαστηριακής απόψεως το σύστημα ισορροπίας διερευνάται με το βιντεονυσταγμογράφημα. Πρόκειται για σύγχρονη μέθοδο κατά την οποία χρησιμοποιούνται ειδικές υπέρυθρες κάμερες. Κατά την εκτέλεση διαφόρων εξετάσεων προκαλούνται αυτόματες κινήσεις των ματιών, λόγω σύνδεσης των λαβυρίνθων με τα κέντρα κίνησης των ματιών, και οι οποίες κινήσεις καταγράφονται από την υπέρυθρη κάμερα.

Προσμετράται η κατεύθυνση της κίνησης, η ταχύτητα της και άλλες παράμετροι. Τελικά εξάγονται συμπεράσματα για τη λειτουργία των λαβυρίνθων πχ αν ένας λαβύρινθος είναι υποτονικός, αν οι δύο λαβύρινθοι συνεργάζονται καλά μεταξύ τους, αν το πρόβλημα δεν είναι από τους λαβυρίνθους αλλά από το νευρικό σύστημα κλπ.

Ίλιγγος: Αντιμετώπιση

– Φαρμακευτική αγωγή: σε περιπτώσεις οξείας κρίσης ανακουφίζει από τα συμπτώματα, ενώ ειδικά φάρμακα αποκαθιστούν τη βλάβη στο αιθουσαίο σύστημα.

– Συντηρητικά μέσα: ειδικές ασκήσεις, φυσικοθεραπεία, χειροπρακτική, εναλλακτικές θεραπείες (βελονισμός), ψυχολογική υποστήριξη.

– Χειρουργική θεραπεία: ενδείκνυται σε ειδικές περιπτώσεις (συρίγγιο του λαβυρίνθου, νευρίνωμα αιθουσαίου νεύρου κτλ).

Ίλιγγος: Τι να κάνετε αν έχετε ζάλη

– Σταματήσετε να καπνίζετε

– Μην πίνετε αλκοόλ

– Ελαττώστε το αλάτι

– Μην τρώτε αλόγιστα

– Μην κουράζεστε υπερβολικά

– Το άγχος επιδεινώνει τον ίλιγγο

– Μην κάνετε απότομες κινήσεις του κεφαλιού

– Μην σηκώνεστε απότομα από το κρεβάτι

Ίλιγγος: Ασκήσεις

Αρχικά στο κρεβάτι:

– Κινήσεις των ματιών: Αρχικά αργά και αργότερα γρήγορα: Προς τα επάνω και μετά προς τα κάτω. Από τη μία πλευρά στην άλλη. Προσηλώστε το βλέμμα στο δάκτυλο που πλησιάζει το πρόσωπο από το 1 μέτρο.
– Κινήσεις του κεφαλιού: Αρχικά αργά και αργότερα γρήγορα. Αρχικά με ανοικτά τα μάτια, μετά με κλειστά: Κάμψη προς τα εμπρός και μετά έκταση προς τα πίσω. Στροφή από τη μία πλευρά στην άλλη.

Καθισμένος-η:

– Επαναλάβατε τις κινήσεις που κάνατε στο κρεβάτι,

– Περιστροφικές κινήσεις όλου του κορμού,

– Σκύψτε προς τα εμπρός ώστε να ακουμπήσετε τα δάκτυλα των ποδιών σας.

Όρθιος – α:

– Επαναλάβατε τις ασκήσεις που κάνατε στο κρεβάτι.

– Εκτελείτε περιστροφικές κινήσεις όλου του κορμού,

– Ξαπλώστε και σηκωθείτε με ανοικτά και μετά με κλειστά τα μάτια,

– Ρίξτε μια μπάλα από το ένα χέρι στο άλλο έχοντας τα χέρια στο ύψος των ματιών και παρακολουθήστε την με τα μάτια.

– Κάντε το ίδιο με τη μπάλα αλλά αυτή τη φορά έχοντας τα χέρια στο ύψος των γονάτων.

Να κινήστε:

– Κατά μήκος του δωματίου αρχικά με ανοικτά και μετά με κλειστά τα μάτια.

– Πάνω και κάτω σκαλοπάτια,

– Γύρω από ένα άτομο ανταλλάσσοντας μια μπάλα,

– Παίζετε οποιοδήποτε παιχνίδι που σας αναγκάζει να κάνετε διάφορες κινήσεις. Αυτή είναι η καλύτερη άσκηση και προφύλαξη από τυχόν υποτροπές του ιλίγγου.