Τι περιμένει τα λαϊκά νοικοκυριά από το φθινόπωρο

Ένα ακόμα πολύ δύσκολο φθινόπωρο αναμένει τα λαϊκά νοικοκυριά, με «πρωταγωνιστές» την ακρίβεια, τους φόρους, τις κατασχέσεις, τους πλειστηριασμούς και όχι μόνο.
Αναδημοσιεύουμε το σχετικό ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη» του Σαββατοκύριακου που υπογράφει ο συνάδελφος Κώστας Πασακυριάκος:

Στη δίνη της ακρίβειας και της αδυναμίας να καλύψουν ακόμα και στοιχειώδεις βασικές ανάγκες βρίσκονται εκατομμύρια λαϊκά νοικοκυριά. Το καλοκαίρι που πολλοί δεν μπόρεσαν να κάνουν ούτε μερικές μέρες διακοπών με τα παιδιά τους, εξαιτίας του δυσβάσταχτου κόστους, το διαδέχεται ένα φθινόπωρο με αυξημένες υποχρεώσεις και βάσανα.
Ας δούμε λοιπόν τι έρχεται από Σεπτέμβρη για τα νοικοκυριά.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑΣ

Η κατάρτιση από την κυβέρνηση του νέου προϋπολογισμού για το 2025, που θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβρη, θα καθοριστεί από την επιστροφή στο αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας, με στόχο «ματωμένα» πρωτογενή πλεονάσματα 2,1% του ΑΕΠ και μείωση του χρέους. Θυμίζουμε ότι το Ελληνικό Πρόγραμμα Σταθερότητας 2023 – 2026 έχει ήδη κατατεθεί και εγκριθεί από την ΕΕ.

Σύμφωνα με αυτό, το πρωτογενές πλεόνασμα από τη φοροληστεία και τις περικοπές στον λαό προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 2,1% το 2024, 2,3% το 2025 και 2,5% το 2026. Την ίδια στιγμή, το υπουργείο Οικονομικών αναφέρει ότι η ενίσχυση των επενδύσεων – στο γόνιμο έδαφος των αντεργατικών ανατροπών, των φοροαπαλλαγών και προνομίων του κεφαλαίου – αναμένεται ιδιαίτερα σημαντική, με ετήσια αύξηση ύψους 13,2% το 2023, 9,7% το 2024, 10,7% το 2025 και 7,2% το 2026.

Είναι προφανές ότι αυτό σημαίνει, πέρα από τη συνέχιση της υλοποίησης μιας σειράς αντιλαϊκών μέτρων, νέες περικοπές κοινωνικών δαπανών, αντεργατικές ρυθμίσεις κ.ά., αφού τα προαπαιτούμενα για την εκταμίευση των «πακέτων» του Ταμείου Ανάκαμψης είναι στη λίστα αναμονής.

Επιπλέον, θεσπίζονται «κόφτες» στις δαπάνες που αφορούν την κάλυψη λαϊκών αναγκών, όπως προβλέπει το νέο Δημοσιονομικό Πλαίσιο για την περίοδο 2025 – 2028. Το «μαχαίρι» θα αρχίσει να πέφτει στις αποζημιώσεις για φυσικές καταστροφές…

ΑΚΡΙΒΕΙΑ

Νέο κύμα αυξήσεων αναμένεται από τις αρχές Σεπτέμβρη, με τον εφιάλτη της ακρίβειας να μην έχει τέλος για τα λαϊκά νοικοκυριά, που πριν καλά καλά συνέλθουν από το σοκ με την αύξηση στην τιμή του ρεύματος από τον περασμένο Ιούλη, θα κληθούν να πληρώσουν ακόμα πιο ακριβά τα βασικά καταναλωτικά προϊόντα. Και μιλάμε για μια περίοδο που υπάρχουν μεγαλύτερες δαπάνες για τα σχολικά είδη, που και αυτά πλέον είναι πανάκριβα και τα παραμύθια περί «καλαθιού του μαθητή» δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ακόμα εκδοχή των καλαθιών – καπαμά της κυβέρνησης…

Ηδη, οι επιχειρηματικοί όμιλοι (αυτό που κάποιοι λένε «αγορά») έχουν προαναγγείλει για τον Σεπτέμβρη αυξήσεις στις τιμές του καφέ, ενώ η άνοδος του κακάο επηρεάζει τις τιμές αρκετών προϊόντων στη βιομηχανία τροφίμων, την ίδια στιγμή που τυροκομικά, γάλα, χυμός πορτοκαλιού, τσάι και βούτυρο έχουν διψήφια ποσοστά αύξησης σε σχέση με πέρυσι, μέρος δε των νέων αυξήσεων θα επιβαρύνουν την τσέπη των νοικοκυριών το επόμενο διάστημα.

Ανάλογες προβλέψεις κάνουν και εκπρόσωποι της βιομηχανίας τροφίμων εξαιτίας των ανατιμήσεων στο κακάο, καθώς ο παγετός στη Βραζιλία μείωσε σημαντικά την παραγωγή. Μιλούν για αυξήσεις μεταξύ 10% – 20% σε κάποιες κατηγορίες, όπως οι σοκολάτες, τα ροφήματα κ.τ.λ. Ωστόσο και στους χυμούς αναμένονται αυξήσεις, όπως και στα τυροκομικά.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι μόλις μέσα σε έναν χρόνο, η τιμή του καφέ στις διεθνείς αγορές ανατιμήθηκε κατά 67%, του κακάο 159%, του γάλακτος 19%, των τυροκομικών 12,1% (9,39% τον τελευταίο μήνα), η τιμή στον χυμό πορτοκαλιού αυξήθηκε κατά 40%, στο τσάι κατά 20%, στο βούτυρο 65% και στα πουλερικά 13,3%.

Και όλα αυτά την ώρα που, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του ΟΟΣΑ, το πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 2% μόνο το πρώτο εξάμηνο του χρόνου, κάτι που έρχεται να καταρρίψει τα φαιδρά επιχειρήματα της κυβέρνησης περί «αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος». Επιπλέον, η αύξηση του πληθωρισμού τον Ιούλη έδειξε ότι η ακρίβεια όχι μόνο είναι παρούσα αλλά αποκτά μόνιμα χαρακτηριστικά που δεν πρόκειται να εξαλειφθούν τους επόμενους μήνες.

Τα σημάδια μείωσης του πληθωρισμού έως τον Ιούνη, τα οποία επικαλούνταν η κυβέρνηση, δεν επηρέασαν τα είδη διατροφής, ενώ τον Ιούλη υπήρξε αύξηση του πληθωρισμού 2,7% σε ετήσια βάση, με μια σειρά βασικών αγαθών και υπηρεσιών να παρουσιάζουν διψήφια ποσοστά και με τις ανατιμήσεις στα ξενοδοχεία να φτάνουν το 12,6%, στα αεροπορικά εισιτήρια το 18,4% και τις τιμές σε εστιατόρια – ζαχαροπλαστεία – καφενεία – κυλικεία αυξημένες κατά 6,6% σε σχέση με πέρυσι.

Το ελαιόλαδο συνέχισε να βρίσκεται στην κορυφή με αύξηση 56,7% μέσα σε έναν χρόνο (137% αύξηση μέσα σε τρία χρόνια!!!) και ακολουθούν το φυσικό αέριο με 23,4%, το ηλεκτρικό ρεύμα με 9,5%, τα κρέατα με 7,4%, τα νωπά ψάρια με 8,4%, τα λαχανικά με 3,5%, σοκολάτες, ζάχαρη, γλυκά και παγωτά με 4,1%, αναψυκτικά και χυμοί φρούτων με 8,6%. Μόνο μέσα σε έναν μήνα, Ιούνη – Ιούλη 2024, οι τιμές των δημητριακών για το πρωινό αυξήθηκαν 6%, το γάλα 2,1%, τα λαχανικά 6%, το γιαούρτι 2,1%, το χοιρινό 2% και το μοσχάρι 1,5%.

ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ

Στα ύψη θα είναι η τιμή του ρεύματος και τον Σεπτέμβρη, καθώς οι αυξήσεις του τελευταίου διμήνου (Ιούλης – Αύγουστος) όχι μόνο παραμένουν αλλά – όπως όλα δείχνουν – είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να υπάρξουν και νέες. Η τιμή αναμένεται να κινηθεί κοντά στα 164,55 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Σε ό,τι αφορά τις τιμές του ρεύματος στην Ελλάδα, με τον μέσο όρο του μήνα στα 123,79 ευρώ ανά μεγαβατώρα, είναι ορατό το ενδεχόμενο να αυξηθεί και να ψαλιδιστεί η διαφορά με τον Ιούλη (-8,6%), με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις τιμές λιανικής που θα ανακοινωθούν για τον Σεπτέμβρη.

Θυμίζουμε ότι τον περασμένο Ιούλη οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας είχαν εκτοξευτεί ξανά μέσα σε λίγες μόλις μέρες και τότε η κυβέρνηση προσπαθούσε να το αποδώσει στην αύξηση της ζήτησης λόγω καύσωνα, συγκαλύπτοντας για άλλη μια φορά τον ρόλο που παίζει το Χρηματιστήριο Ενέργειας, στο πλαίσιο της «απελευθερωμένης» αγοράς, για τη διασφάλιση υψηλής κερδοφορίας στο κεφάλαιο σε βάρος της τσέπης και των αναγκών του λαού.

Κάπως έτσι ο λαός βυθίζεται όλο και πιο μέσα και στην ενεργειακή φτώχεια: Πάνω από το 40% στην Ελλάδα δηλώνει ότι τον τελευταίο χρόνο άφησε 1 – 2 λογαριασμούς ρεύματος απλήρωτους, ενώ πάνω από το 25% δηλώνει ότι δεν μπορεί να ζεστάνει ή να δροσίσει επαρκώς το σπίτι του. Συνολικά οι οφειλές από απλήρωτους λογαριασμούς ρεύματος ξεπερνούν τα 500 εκατ. ευρώ τον χρόνο, ενώ πάνω από 200.000 νοικοκυριά ζουν με την απειλή της διακοπής του ρεύματος πάνω απ’ το κεφάλι τους.

Απέναντι σε αυτήν την κατάσταση κυβέρνηση και όμιλοι επιστρατεύουν το μαστίγιο: Ετσι, οι νομοθετικές ρυθμίσεις που ενσωμάτωσε το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος σε νομοσχέδιο τον περασμένο Απρίλη, αλλά και οι αλλαγές που προωθεί η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας στον Κώδικα Προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, έχουν δημιουργήσει ένα ασφυκτικό πλαίσιο που θα οδηγεί πιο γρήγορα στη διακοπή της ηλεκτροδότησης, όπως έγινε και στην περίπτωση της Καλαμάτας που ανέδειξε ο «Ριζοσπάστης», όπου κόπηκε το ρεύμα για χρέη ούτε 500 ευρώ, εντείνοντας παραπέρα τους εκβιασμούς.

ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΧΕΣΕΙΣ

Η κυβέρνηση και τα «κοράκια» των funds και των τραπεζών «ακονίζουν» μαχαίρια και για έναν νέο γύρο χιλιάδων πλειστηριασμών με βάση τους νόμους της ΝΔ, του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ.

Ηδη για το β’ εξάμηνο του χρόνου η σχετική λίστα περιλαμβάνει πάνω από 10.234 πλειστηριασμούς ακινήτων, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων αφορά περιουσία χρεωμένων, φτωχών, λαϊκών ανθρώπων που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν.

Από τον Σεπτέμβρη, άλλωστε, ενεργοποιείται και το λεγόμενο σύστημα «eispraxis», που θα προχωρά σε αυτόματες κατασχέσεις χωρίς καν προειδοποίηση, με στόχο της κυβέρνησης να βγάλει «από τη μύγα ξίγκι», σφίγγοντας τη θηλιά στους εκατοντάδες χιλιάδες που έχουν χρέη προς την εφορία. Αυτά όχι βέβαια για τους ελάχιστους μεγαλοοφειλέτες που χρωστάνε πάνω από το 90% του συνόλου των χρεών, την πλειοψηφία των οποίων η κυβέρνηση θεωρεί «ανεπίδεκτα εισπράξεως», αλλά για επαγγελματίες, φτωχούς αγρότες, λαϊκά στρώματα που αδυνατούν όλο και περισσότερο να σηκώσουν τα φορολογικά βάρη, όπως φαίνεται και στα στοιχεία της ΑΑΔΕ για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Σύμφωνα με αυτά, μόνο το πρώτο 5μηνο του έτους οι ληξιπρόθεσμες οφειλές έχουν ξεπεράσει τα 3,053 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 22% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Το συνολικό ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο διαμορφώθηκε τον Μάη του 2024 στα 107,18 δισ. ευρώ.

Ενδεικτική είναι και η προέλευση των οφειλών: Σε έναν χρόνο τα χρέη από άμεσους φόρους εκτινάχθηκαν κατά 972%, από φόρους περιουσίας κατά 1.829%, από «λοιπούς έμμεσους φόρους» κατά 69,4%.

Πάνω από τη …μισή Ελλάδα, συγκεκριμένα 4.253.031 φορολογούμενοι έχουν οφειλές προς την εφορία, σε 2.134.014 ανθρώπους κρέμεται από πάνω τους η δαμόκλειος σπάθη των κατασχέσεων και σε πάνω από 1,5 εκατομμύριο (1.525.162) από αυτούς έχουν επιβληθεί τέτοια μέτρα, ενώ για τους υπόλοιπους 608.852 τα μέτρα αυτά θα ληφθούν εντός των προσεχών 2 – 3 ετών, εκτός αν ρυθμίσουν ή εξοφλήσουν τις οφειλές τους.

Το …επιλεκτικά ικανότατο αστικό κράτος, άλλωστε, έχει καταφέρει μέσα σε δύο χρόνια να υπερδιπλασιάσει τον αριθμό των κατασχέσεων, από περίπου 40.000 κάθε χρόνο στις 80.000 πέρυσι, ενώ φέτος αναμένεται και νέο ρεκόρ 120.000 αναγκαστικών μέτρων είσπραξης.

ΦΟΡΟΙ

Συνεχίζουν να «ματώνουν» τα λαϊκά νοικοκυριά από την ακρίβεια, την υπερφορολόγηση, αφού μόνο το πρώτο επτάμηνο του 2024 έχουν πληρώσει σε κάθε λογής φόρους το υπέρογκο ποσό των 35 δισ. ευρώ.

Αυτή είναι η αναλογία του 95% του συνόλου των φορολογικών εσόδων που πληρώνει ο λαός, από το σύνολο των 36,866 δισ. που εισέπραξε το κράτος την περίοδο Γενάρη – Ιούλη. Το υπόλοιπο 5% – δηλαδή σχεδόν τίποτα – το πληρώνουν οι …αναξιοπαθούντες μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι, για τους οποίους η σημερινή κυβέρνηση και οι προηγούμενες έχουν θεσπίσει δεκάδες φοροαπαλλαγές και φορολογικά κίνητρα για να συνεχίσουν να πλουτίζουν στις πλάτες του λαού.

Τα έσοδα από τον ΦΠΑ ανήλθαν σε 14,581 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 545 εκατ. ευρώ. Επίσης, τα έσοδα από τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης (ΕΦΚ) ανήλθαν σε 4,046 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 135 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 1,809 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 73 εκατ. ευρώ. Τέλος, τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 12,285 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 1,404 δισ. ευρώ.

Πρώτοι πρώτοι στο φορολογικό απόσπασμα έχουν στηθεί οι πάνω από 400.000 αυτοαπασχολούμενοι και μικροί επαγγελματίες, με βάση και τον περιβόητο νόμο 5073/2023. Από την εκκαθάριση των φετινών δηλώσεων, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, το 56,2% των αυτοαπασχολούμενων (401.078 φορολογούμενοι) με βάση τα τεκμήρια που εφαρμόστηκαν φέτος, θα πληρώσουν μέσο φόρο εισοδήματος 1.733 ευρώ και, μαζί με το τέλος επιτηδεύματος των 325 ευρώ, το συνολικό χαράτσι που τους επιβλήθηκε ανήλθε στα 2.058 ευρώ. Ετσι, σε σύγκριση με πέρυσι, καλούνται να πληρώσουν φόρο αυξημένο κατά 813 ευρώ (από τα 1.245 ευρώ), αύξηση του μέσου φόρου κατά 65,3% και μάλιστα για εισοδήματα που δεν απέκτησαν!

Και ενώ η κυβέρνηση συνεχίζει το άθλιο τροπάρι της υποτιθέμενης «φορολογικής δικαιοσύνης», αποκαλυπτικό για την εκτόξευση της φοροληστείας είναι και το εξής στοιχείο: Μέσα σε μόλις μια τετραετία, από το 2020 έως το 2023, ο φόρος εισοδήματος έχει εκτιναχθεί κατά 41%, τέσσερις φορές πάνω από την – «στα χαρτιά» – αύξηση του μεικτού εισοδήματος, κατά περίπου 11% την ίδια περίοδο. Αυτά φυσικά χωρίς να υπολογίζεται η πλήρης κατρακύλα του πραγματικού εισοδήματος που καταγράφουν ακόμα και οι αστικές στατιστικές.